پاسخ به سه سوال درباره قیمت دلار
تاریخ انتشار: ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۴۸۳۹۵
آینده نرخ ارز به متغیرهای پیچیدهای وابسته شده است.
به گزارش ایسنا، روزنامه اعتماد نوشت: «با گذشت یک ماه از کاهش تاریخی نرخ دلار به کانال ۲۸ هزار تومان، قیمت ارز پیشرو بازار، بار دیگر به عددی بازگشته که یک ماه پیش در آن بود. یعنی در آستانه ۳۲ هزار تومان. در این یک ماه، نرخ دلار بیش از ۱۱ درصد کاهش پیدا کرد اما بهیکباره و پس از اخبار ناامیدکننده از مذاکرات احیای برجام، هر آنچه را در یکماهه مرداد امسال کاهش یافته بود، بر باد داد و به کانال قبلی خود بازگشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
البته بانک مرکزی در توضیح دلایل افزایش نرخ دلار، فشار به بخش تقاضا به دلیل سفرهای اربعین را عنوان کرده است. با این حال به نظر میرسد که کمرنگشدن امیدها به احیای برجام را باید در صدر دلایل معکوسشدن عملکرد قیمتی دلار قرار داد. با اینکه در نشست هفته گذشته شورای حکام هیچگونه «قطعنامه الزامآوری» علیه ایران صادر نشد و همین موضوع امیدواریها را در سطح اقتصاد ایران زنده نگه داشته بود اما نرخ دلار شرایط دیگری را انتخاب کرد. تا پیش از حضور نمایندگان ایران در وین و مذاکرات بر سر احیای برجام، نرخ دلار در محدود ۳۲ هزار تومانی قرار داشت. در حین مذاکرات، نرخ دلار با افت چشمگیری روبرو و حتی به نرخ بازار توافقی نیز نزدیک شد. «بازار توافقی» بازاری است که توسط بانک مرکزی ایجاد شده و دارندگان اسکناس آمریکایی قادرند در آن به فروش دلار نقدی خود بپردازند. نرخ موجود در این بازار به نوعی «پایه» نرخ بازار غیر رسمی هم قرار میگیرد و دلالان و صرافان مختلف با توجه به نرخ توافقی که بین بانک مرکزی و دارندگان اسکناس (عمدتاً صادرکنندگان) شکل گرفته، دست به «کشف قیمت» دلار در بازار آزاد میزنند؛ هر چند که عوامل روانی و بیرونی که عمدتاً با تحولات سیاسی پایین و بالا میشود نیز در این «کشف قیمت» و نوسانات پس از آن، دخیل هستند. البته در هفته گذشته وزارت خزانهداری آمریکا علیه ۱۲ فرد و شرکت ایرانی به دلیل آنچه فعالیتهای مخرب سایبری ایران خوانده شد نیز تحریمهایی را اعمال کرد. از طرف دیگر، وندی شرمن، معاون وزیر خارجه امریکا که مدعی شد: «ما از این لحاظ که ایران در آخرین دور مذاکرات پاسخ بسیار سرسختانهای داد که برای ما قابل قبول نبود، در بنبست هستیم.»
در یک ماه چه روندی طی شد؟
در یک ماه گذشته، اخبار و شرایط مذاکرات احیای برجام تاثیر مستقیمی بر رفتار دلار داشته است. اوایل مردادماه، زمان بازگشت مذاکرهکنندگان ایران به هتل کوبورگ وین، نرخ دلار نزدیک به ۳۲ هزار تومان بود اما همان زمان نیز به نظر میرسید که بانک مرکزی نسبت به نرخ ۳۲ هزار تومانی برای دلار، «حساسیت» زیادی به خرج داده و نرخ دلار را در پایین این رقم نگه داشته است. حضور تیم مذاکرهکننده ایران در وین، قیمتها را نزولی کرد. چنانکه در اوج تحولات بهوجودآمده، ایران به پیشنویس پیشنهادی اتحادیه اروپا پاسخ داد و طرف غربی هم از این پاسخ استقبال کرد. قیمت دلار پس از این تحولات، اوایل شهریور ماه به کانال ۲۸ هزار تومانی سقوط کرد. پس از این گفته شد که پاسخ ایران به دست آمریکاییها رسیده و آنها باید این پاسخ را بررسی کنند. همین یک خبر موجب شد تا مسیر دلار دوباره معکوس شود. آمریکا در پاسخ ابتدایی خود مدعی شد که «پاسخ ایران به پیشنویس اروپاییها سازنده نبود.» در هفته دوم شهریورماه بود که هماهنگکننده اروپایی مذاکرات بهصراحت عنوان کرد که از «توافق در آینده نزدیک» ناامید شده است. پس از این اظهار نظر نوبت به نشست شورای حکام رسید و البته انتظار میرفت که این شورا قطعنامهای را علیه ایران صادر کند. هرچند این اتفاق نیفتاد اما نرخ دلار دیگر معکوس نشد و به صعود خود ادامه داد؛ تا جایی که دیروز در آستانه تغییر کانال به ۳۲ هزار تومان قرار گرفت و همانگونه که گفته شد، بانک مرکزی دخالت کرد و جلوی چنین جهش قیمتی را گرفت.
قیمت دلار تا کجا پیش میرود؟
برخی دیدگاهها در میان جامعه تحلیلگران ارزی و حتی معامله گران بزرگ بازار ارز موجود است که معتقدند «ارزش واقعی» دلار بیش از رقمی است که هماکنون به صورت «اسمی» خرید و فروش میشود. در واقع این دسته از معاملهگران، «قیمت واقعی» دلار را در ارقامی بسیار بالاتر از رقمهای فعلی تخمین میزنند و معتقدند بانک مرکزی به عنوان بازیگر اصلی این بازار، با مکانیسمهایی مانند «ارزپاشی» به صورت مقطعی، قیمتها را کنترل میکند.
اما هیچکس بهدرستی نمیداند که این «قیمت واقعی» چقدر است یا اصلاً چقدر باید باشد. هر چند که میتوان با توجه به معیارهایی در این باره حدسهایی هم زد. حالا دیگر خبر برجامی جدیدی نیز وجود خارجی ندارد و روی کاغذ، شانسی برای دستیابی به یک توافق جدید حداقل تا پایان انتخابات کنگره آمریکا در آبان ماه نیست. بنابراین میتوان اینگونه نتیجه گرفت که اگر خبر جدید برجامی وجود داشته باشد، قیمتها نیز کاهشی شود. هرچند نگاه کارشناسی این است که قیمتها در بازار ارز تاکنون به دلیل وجود اخبار برجامی کنترل میشد و حالا که دیگر از این اخبار وجود ندارد، دلار بار دیگر برای تغییر کانال حرکت کرده است. مشخص نیست که توان ارزی بانک مرکزی چقدر است و چقدر میتواند با این راهکار قیمت دلار را کنترل کند. چون در پنج ماه اول سال درآمد نفتی دولت محقق نشده و عمده درآمد دولت در نیمه اول سال درآمد مالیاتی بوده است. یعنی دولت با درآمد مالیاتی و نفت ۱۲۰ دلاری نیمه اول سال را گذرانده است. ضمن اینکه موضع مشخصی درباره کاهش یا افزایش نرخ دلار موجود نیست؟ در چهارماه ابتدایی سال، بخش بزرگی از درآمدهای نفتی ایران (همانگونه که پیشبینی میشد) به دلیل تحریمها محقق نشده است. عددی که نزدیک به ۱۷۰ هزار میلیارد تومان است. با توجه به اینکه در نیمه دوم سال، دولت هم با کاهش درآمد مالیاتی مواجه است و هم کسری بودجه نیز رشد میکند، آینده نرخ ارز به متغیرهای پیچیدهای وابسته شده است.
آیا بانک مرکزی ارزی برای تزریق به بازار دارد؟
چهارشنبه گذشته علی صالحآبادی، رییس کل بانک مرکزی، از وجود مازاد عرضه در بازار حوالههای ارزی گفته بود. حتی مدیر روابط عمومی بانک مرکزی عنوان کرده بود که «بهزودی» نرخ دلار به تابلوی صرافیها برمیگردد. این اظهارات نوعی «آرامش» در فضای بانک مرکزی را که وظیفه اول آن، حفظ ارزش ریال است، ایجاد میکند.
با این حال مسئولان بانک مرکزی خوب است که به این سوال پاسخ دهند که اگر قیمت دلار با وجود مازاد عرضه در حال رشد است، در صورت محدودشدن جریان دلارهای نفتی که احتمال آن در نیمه دوم سال افزایش مییابد، چه سرنوشتی در بازار ارز رقم میخورد؟»
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: قیمت دلار ۳۲ هزار تومان احیای برجام بانک مرکزی بازار ارز قیمت دلار نرخ دلار قیمت ها یک ماه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۴۸۳۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تخفیف نفت ایران چقدر است؟
خبرگزاری فارس در مطلبی مدعی شد که تخفیف نفت ایران کمتر از ده درصد است.
این خبرگزاری نوشت: درحالی یکی از نمایندههای سابق مجلس ادعا کرده ایران نفت خودش را به حراج گذاشته است که حتی رسانههای غربی نیز به کاهش رقم تخفیف و در نتیجه افزایش درآمدهای نفتی ایران اذعان کردهاند.
«ما نفت نمیفروشیم بلکه مال دزدی را به حراج گذاشتهایم»، این اظهارنظر غلامعلی جعفرزاده ایمنآبادی نماینده سابق مجلس و البته ردصلاحیت شده در دوره فعلی است که در روزهای گذشته در فضای مجازی به خصوص در رسانههای فارسیزبان وایرال شده است.
وی در توجیه ادعای خود ادامه میدهد که بعد از جنگ اوکراین و اعمال سقف قیمت ۶۰ دلاری برای صادرات نفت روسیه، روسها نفت خود را زیر قیمت ۶۰ دلار میفروشند و برای نفت ایران این قیمت پایینتر است.
اما آنچه این فارغالتحصیل رشته عمران در گرایش خاک در تحلیل بازار جهانی نفت توجه نکرده؛ این است که سیاست سقف قیمتی غرب در مقابله با روسیه کاملا شکست خورده به طوری که در رسانهها و موسسات غربی نیز بارها به این موضوع اذعان شده است.
اذعان موسسات غربی به شکست سقف قیمت ۶۰ دلاربه عنوان مثال خبرگزاری رویترز در ماه مارس سال جاری میلادی در گزارشی تیتر میزند: «فقط کاهش قیمت نفت میتواند ولادیمیر پوتین را متوقف کند» و مینویسد که اکنون نفت اورال روسیه بشکهای ۷۱ دلار صادر میشود که بالاتر سقف قیمت ۶۰ دلار است، رقمی که البته در ماه سپتامبر به حدود ۸۴ دلار رسید. در واقع فقط اگر قیمت جهانی نفت کاهش یابد، اروپاییها میتوانند خوششانس باشند.
همچنین بررسی قیمت نفت صادراتی روسیه به هند نیز نشان میدهد که در همه ماههای بعد از دسامبر ۲۰۲۲ (به جز ژانویه ۲۰۲۳) این رقم بالاتر از سقف قیمتی ۶۰ دلار به ازای هر بشکه بوده و حتی در ماه اکتبر سال گذشته به بیش از ۸۴ دلار افزایش یافته است.
این اتفاق درحالی رقم میخورد که هند نسبت به چین در همراهی بیشتری با سیاستهای تحریمی غرب قرار دارد، دو کشوری که در شرق آسیا اکنون جایگزین بازار نفت روسیه در اروپا شدهاند.
همچنین رویترز با استناد به گزارش بانک مرکزی روسیه اشاره میکند که روسها تقریبا همه نفت خود را بالاتر از سقف قیمت فروختهاند و اعمال سقف قیمت تنها باعث شده که نفتکشهای بیشتری به ناوگان سایه روسیه بپیوندند.
تخفیف نفت ایران چقدر است؟اما در کنار اذعان همه موسسات خارجی بر ناکارآمدی سیاست سقف قیمت، باید توجه داشت که در حال حاضر مقصد اصلی صادرات نفت ایران پالایشگاههای خصوصی چین است و عمده فروش نفت روسیه از اروپا به هند تغییر پیدا کرده و در بازار چین نیز روسها در بازار رسمی پالایشگاههای دولتی این کشور حضور دارند، در نتیجه رقابت ایران و روسیه به دلیل تفکیک بازارها به حداقل ممکن رسیده است.
هر چند در شرایط تحریم و به دلیل ایجاد ریسک، هزینه صادرات نفت ایران در قالب تخفیف بیشتر میشود، اما این رقم به هیج وجه به معنای حراج نیست، به گونهای که حتی خبرگزاری رویترز نیز در یک عقبنشینی منطقی، رقم تخفیف هر بشکه نفت ایران را در حدود ۵.۵ الی ۶.۵ دلار و حتی در برخی معاملات به میزان ۴.۵ تخمین میزند.
با توجه به قیمت ۸۳ دلاری نفت ایران، این میزان تخفیف کمتر از ۱۰ درصد و حتی نزدیک ۵ درصد از بهای نفت کشور میباشد که در شرایط بازار امری طبیعی است کمااینکه کشورهای غیرتحریمی نیز در برهههایی حاضر به ارائه تخفیف برای افزایش فروش و درآمدزایی نفتی شدهاند.
درآمد ۳۶ میلیارد دلاری ایران از فروش نفتنکته جالب اینکه این نماینده اسبق مجلس ادعا میکند که درآمد سالانه نفت ایران ۲۲ میلیارد دلار است درحالیکه این رقم باید بیش از ۴۰ میلیارد دلار باشد. البته کافی است که به آمار گمرک ایران مراجعه کنیم که بر مبنای آن درآمد نفتی کشور در سال ۱۴۰۲ معادل ۳۵ میلیارد و ۸۷۰ میلیون دلار بوده است. ظاهرا آقای نماینده سابق علاوه بر مراجع خارجی، حتی آمار داخلی را نیز به درستی بررسی نمیکند.
طبیعتا وقتی مستندات قوی ادعای نماینده سابق را درباره فروش نفت رد میکند، همراهی با وزیر سابق نفت بیژن زنگنه در یکی از اجلاسهای اوپک نمیتواند برای مخاطبان جهت پذیرش حرف قانعکننده نیست.
هر چند همین نشست و برخاستهای سیاسی است که میتواند بر موضعگیریها اثر بگذارد و یا شاید این نماینده سابق وضعیت صادرات نفت در دولت قبل را به دوران حاضر تعمیم داده است.